Categorie: bijeenkomst

Tijdens het Coronajaar 2021 en de eerste helft van 2021 heeft de stichting geen activiteiten kunnen ontplooien. We hopen dit gemis in de tweede helft van het jaar goed te maken. De agenda zal weer gevuld worden met exposities en evenementen waarbij Utrechtse goud- en zilversmeden bij zijn betrokken.

Zondag 26 januari en zondag 23 februari 2020 bracht Sieraden van Utrecht een bezoek aan de expositie Juwelen! met lezers van de nieuwsbrief. Verder lezen Bezoek Juwelen!

Tijdens de expositie Ring Please organiseerde Sieraden van Utrecht twee workshops wasmodelleren onder leiding van Maja Houtman en Karin Wichers. Na een korte introductie over de geschiedenis en verschillende manieren om een wasmodel te maken, kozen de deelnemers een van de technieken om daarin met de hand die dag zelf een ontwerp voor een sieraad te modelleren. Een aantal deelnemers liet het wasmodel dat zij aan het einde van de workshop af hadden afgieten in zilver.

Zondagochtend 14 april liep een groep van zeven belangstellende wederom de stadswandeling langs een aantal historische plaatsen uit de Utrechtse goud- en zilvernijverheid. De wandeling die onder leiding staat van historicus Janjaap Luijt en een Utrechtse edelsmid doet een selectie van locaties aan die voorkomen in de wandelgids Van gevelsteen tot edelsteen. De wandeling werd afgesloten met een nagesprek onder het genot van koffie en thee.

Van 8 maart tot en met 10 juni 2019 toont Museum Catharijneconvent in Utrecht de rijkdom van de Münster Domschat. Al eeuwenlang worden in de Dom van Münster oogverblindende rijkdommen bewaard. Deze schat heeft oorlogen, rampspoed en beeldenstormers overleefd en verlaat nu voor het eerst in de geschiedenis de schatkamer om in Utrecht te schitteren…
Uit oude archieven weten we dat de Utrechtse Domkerk in de middeleeuwen een vergelijkbare verzameling bezat. Net als de schat van Münster bestond de kern van de Utrechtse Domschat uit zeer kostbare relieken van belangrijke heiligen, gevat in zilver, goud en edelstenen.

Bezoek
Sieraden van Utrecht bracht zondag 10 maart met 12 donateurs en lezers van de nieuwsbrief een bezoek aan de tentoonstelling. Oud-conservator Casper Staal gaf een toelichting bij de verscheidenheid aan religieus edelsmeedwerk en een aantal Utrechtse edelsmeden vertelde over de gebruikte technieken bij de fabricage van de reliekhouders, kelken en monstransen. Het bezoek aan de tentoonstelling werd afgesloten met een drankje in het museumcafé.

Op uitnodiging van Zilverkamer Zeist en Stichting KUBES heeft Sieraden van Utrecht een bijdrage geleverd aan een voel- en beleefdag voor blinden en slechtzienden. Deze dag vond plaats op zaterdag 15 december bij Bartimeus in Zeist.

De deelnemers kwamen op deze dag veel te weten over zilver. Over keurmerken, waarde, verzilverd, poetsen en de toepassingen van zilver. Ook over technieken, gereedschappen, de variatie in modellen en welke onderdelen een bestekcassette bestaat. Speciaal onderdeel was de ’goed’ gedekte tafel en bijzondere aandacht kregen de voorwerpen die in Zeist bij een van de drie bestekfabrieken zijn gemaakt.

Alle onderdelen waren toon- en voelbaar. Namens Sieraden van Utrecht waren twee zilversmeden en een bestuurslid aanwezig om het proces voor blinden en slechtzienden hoorbaar en inzichtelijk te maken aan de hand van het smeden van een beker en een filigrain broche. Daarbij werd ondermeer gebruik gemaakt van leskisten voor blinden van het Nederlands Zilvermuseum in Schoonhoven.

Stichting De Zilver-Kamer liet haar pronkjuwelen bezichtigen: de gerestaureerde ambtsketen van Zeist (1853), de zwaar bewerkte zilveren schaal geschonken door de inwoners van Zeist aan burgemeester Van Bern (1850), de zilveren plaquette oorlog en vrede, de meest uitgebreide verzilverde cassette, diverse fijn bewerkte kleine en grote onderdelen etc.

Lees meer over deze activiteit de aankonding of het verslag in AD/Utrechts Nieuwsblad. Of in De Nieuwsbode.

Zaterdag 10 november organiseerde Sieraden van Utrecht een workshop wasmodelleren onder leiding van Maja Houtman en Karin Wichers. Deze workshop werd bezocht door vijf deelnemers. Na een korte introductie over de geschiedenis en verschillende technieken om een wasmodel te maken, kozen de deelnemers een van de technieken om daarin zelf een sieraad te modelleren. Alle deelmers kozen aan het einde van de workshop om hun model in zilver te laten afgieten. De resultaten ziet u hieronder.

Zondag 14 oktober organiseerden Gastheerschap & Cultuur en Sieraden van Utrecht een gezamenlijke wandeling. Gastheerschap & Cultuur vertegenwoordigt een grote groep enthousiaste mensen die wonen of werken in het Museumkwartier Utrecht. Elke tweede zondag van de maand bezoekt Gastheerschap & Cultuur een of meer interessante locaties. Op 14 oktober waren dat zes plekken waar nu of in het verleden Utrechtse goud- en zilversmeden actief waren. De circa 100 deelnemers kregen een gecombineerd aanbod van een lezing en een wandeling langs zes plaatsen waar Utrechtse edelsmeden iets vertelden over hun ambacht en over de locatie waar zij stonden. Als vliegende keep liep Karin Wichers tussen de locatie op en neer om daar waar dat nodig was bij te springen.

Op de Gaardbrug wees Stefanie de Vries de deelnemers op het pand Oudegracht 187, waar Anthonie Begeer in 1882 zijn Koninklijke Utrechtsche Fabriek voor Zilverwerken vestigde en dat hij in de daaropvolgende decennia zijn bedrijf uitbreidde tot aan de Springweg. Nadat in 1919 de firma C.J. Begeer fuseert met J.M. van Kempen in Voorschoten en het Rotterdamse juweliershuis Jac. Vos, bleef alleen de ‘medaillefabriek’ in Utrecht. Op de plaats waar ooit de werkplaatsen stonden staat nu onder andere de Springweg parkeergarage.

Op het Oudkerkhof vertelde Kevin Timmerman (de edelsmid met de bril) smakelijk over Begeer links en Begeer rechts (gerekend vanaf de Stadhuisbrug). Kevin deed een boekje open over de vete tussen de elkaar beconcurreerde (half)broeders Carel en Cornelis. Zijn verhaal begon over de in 1919 door Rietveld ontworpen winkelpui van Cornelis Begeer op nummer 27, over de opening van een winkel door Carel J.A. Begeer op nummer 31 en de opvolgende verhuizing van die winkel naar nummer 28 met zijn winkelpui in art-decostijl met de aanduiding Hofjuwelier, recht tegenover de winkel van Cornelis. De verwarring was groot: twee juwelierswinkels tegenover elkaar met als eigenaar een Begeer (beiden met een initiaal C). Beide juweliers benadrukten hun klanten om post nadrukkelijk met het huisnummer te adresseren.

Voor de deelnemers opende Peter van Bruggen zijn winkel op Ganzenmarkt 30. Zij konden binnen een kijkje nemen in wat sommigen het mooiste monumentale huis van Utrecht noemen. Ondertussen vertelde Peter de aanwezigen een en ander over zijn werk als goudsmid en diamantzetter, over de collectie die hij voert en over zijn bedrijfsfilosofie.

Robean Visschers wachtte de wandelaars op op de Jansbrug. Daar kon hij het verschil tonen tussen de productiewijzen vóór en ná de industriële revolutie. Op Oudegracht 124 stond een voormalige winkel/woning waar vijf generaties zilversmeden woonden en werkten. Aan de andere kant van de gracht op nummer 113 had de zilverfabrikant Johannes Mattheus van Kempen vanaf 1851 een fabriek met een stoommachine had en waarvan de 20 meter hoge schoorsteen nog steeds is te zien. Met de kracht van de stoommachine kon Van Kempen bestek en voorwerpen stempelen en stansen, wat hem een grote besparing op de arbeidskosten opleverde. Toen Van Kemopen een tweede, zwaardere stoommachine wilde plaatsen kreeg hij geen toestemming van de gemeente (een privéschooltje was gevestigd in het naastgelegen pand) en vertrok hij in 1858 met zijn bedrijf (inclusief 50 man personeel) naar Voorschoten.

Speciaal voor deze gelegenheid had goudsmid Anne Boerema deze zondagmiddag haar winkel Temporary Together opengesteld (het bordje op de deur maakte melding van een besloten bijeenkomst). In haar recent geopende winkel vertelde Anne de aanwezige deelnemers van Gastheerschap & Cultuur over het gebruik van 3D-printtechniek als hulpmiddel bij het ontwerpen van sieraden en liet haar aandachtige publiek daar enkele voorbeelden van zien.

Bij het tegeltableau van een goudsmidswerkplaats in de Zadelstraat stond Mei-ling Hagens. Haar verhaal spitste zich toe op de winkelpui van de winkel waar ooit de juwelierswinkel A.J. Cral was gevestigd. Zij wees de deelnemers op de kapitelen langs de etalageruiten, die allen eindigen in een kapiteel, verwijzend naar de verschillende klantengroepen van een (katholieke) zilversmid. Door de ramen konden de deelnemers in de huidige tassenwinkel de originele vitrines zien staan die Cral bijna honderd jaar geleden liet maken voor zijn winkel. Daarna liet Mei-ling de deelnemers het hoekpand Choorstraat 33 zien, waar zij nog even de aandacht gevestigd op de tegeltjes met de tekst GOUD ZILVER JUWEELEN boven het raam van de voormalige winkel van de goudsmid Wouters.

Vanwege de kans op regenachtig weer in oktober (het was deze zondag 25 ̊ C …) had de organisatie gekozen om ook een onderdeel binnenshuis in het programma op te nemen. In buurtcentrum In de 3 Krone gaf Janjaap Luijt een korte lezing over de geschiedenis van de Utrechtse goud- en zilversmidsnijverheid onderdeel. In zevenmijlslaarzen rende hij vanaf een middeleeuwse Utrechtse reliekhouder, via de kwabstijl van de gebroeders Van Vianen en het goudsmidsgilde naar de industriële revolutie naar de hedendaags edelsmeden die vaak zelfstandig achter de werkbank handgemaakte sieraden maken.

De afsluitende borrel van deze zeer geslaagde zondagmiddag werd bezocht door circa 60 personen.

De families Van Kempen en de familie Begeer waren gedurende de 19de en 20ste eeuw in Utrecht bekende namen in de wereld van goudsmeden, zilversmeden en juweliers. Families waarbinnen werd samengewerkt of waar men elkaar juist het licht in de ogen niet gunde. Op zondag 16 september liep een select gezelschap een stadswandeling langs de plaatsen waar deze zilversmidsfamilies hun winkels en werkplaatsen hadden. Langs plaatsen die nu nog als zodanig herkenbaar zijn en langs plaatsen waarvan alleen foto’s, tekeningen en krantenartikelen nog aan deze families herinneren.

Zondagochtend 19 augustus trok een groep belangstellenden onder leiding van goudsmid Robean Visschers en historicus Janjaap Luijt langs een aantal historische plaatsen uit de Utrechtse goud- en zilvernijverheid. De wandeling deed een selectie van locaties aan die voorkomen in de wandelgids Van gevelsteen tot edelsteen. De geslaagde wandeling werd afgesloten met een nagesprek onder het genot van een drankje op een terras aan de Ganzenmarkt.

Omdat de belangstelling voor de wandeling groter was dan het maximale aantal deelnemers, wordt op zondag 16 september opnieuw gewandeld. Nu langs plaatsen waar de Utrechtse zilversmidsfamilie Van Kempen en Begeer hun sporen nalieten.